ADAPTACJA NARZĘDZI DO BADAŃ NAD DYSOCJACJĄ I WYDARZENIAMI URAZOWYMI
Celem badania była walidacja testów przesiewowych, umożliwiających wykrywanie zdarzeń urazowych i objawów związanych z traumą. Wprowadzenie tych narzędzi do praktyki klinicznej będzie niezwykle pomocne dla ludzi zajmujących się badaniem i leczeniem zaburzeń potraumatycznych.
W ramach projektu, dokonaliśmy tłumaczenia na język polski i oceny właściwości psychometrycznych czterech popularnych na świecie narzędzi klinicznych: Kwestionariusza dysocjacji somatoformicznej (SDQ-20, Nijenhuis et al., 1996), zmodyfikowanej Skali doświadczeń dysocjacyjnych (DES, Bernstein & Putnam, 1986), Skali objawów dysocjacyjnych (DSS, Carlson et al., 2016) oraz Inwentarza wydarzeń traumatyzujących (TEC, Nijenhuis, Van der Hart, & Kruger, 2002).
SDQ-20 (Somatoform Dissociation Questionnaire, Nijenhuis et al., 1996) służy do oceny nasilenia dysocjacji somatoformicznej, czyli objawów posttraumatycznych przejawiających się poprzez ciało i narządy zmysłów. SDQ-20 to czułe i wartościowe narzędzie kliniczne, przydatne w badaniach przesiewowych.
DES-R to najnowsza wersja kwestionariusza Dissociative Experiences Scale (Berstein & Putnam, 1986), który zawiera 26 pytań dotyczących częstości, z jaką badany doświadcza dysocjacji. Według autorów tego narzędzia, dysocjację charakteryzują różne zjawiska znajdujące się na kontinuum, od normy do patologii. DES-R zawiera ten sam zestaw pytań, jaki znajduje się w oryginalnej wersji, ale zmieniona została skala odpowiedzi.
DSS (Dissociative Symptoms Scale, Carlson et al., 2016) to narzędzie przesiewowe zawierające 20 pytań dotyczących objawów dysocjacyjnych. Podobnie jak w DES-R, dysocjacja rozumiana jest przez autorów jako różnego typu zjawiska na kontinuum norma-patologia, jednak DSS skupia się na klinicznych formach.
TEC (Trauma Experiences Checklist, Nijenhuis, Van der Hart, & Kruger, 2002) został przetłumaczony na polski i udostępniony w tradycyjnej formie (papier i ołówek) oraz interaktywnej wersji online. Narzędzie to zawiera 30 pytań dotyczących różnego typu doświadczeń urazowych w różnych momentach życia, oceny ich wpływu oraz wsparcia uzyskanego w wyniku tych zdarzeń.
Aktualnie trwają analizy statystyczne danych uzyskanych w projekcie. Publikacje z projektu:
Ocena właściwości psychometrycznych SDQ-20: Pietkiewicz, I. J., Hełka, A., & Tomalski, R. (2018). Validity and reliability of the Polish online and pen-and-paper versions of the Somatoform Dissociation Questionnaires (SDQ-20 and PSDQ-5). European Journal of Trauma & Dissociation. doi: http://10.1016/j.ejtd.2018.05.002
Zespół badawczy:
Dr Igor Pietkiewicz, Dr Radosław Tomalski, Dr Anna Hełka
